دکتر جان گاتمن، روانشناس مشهور و متخصص در زمینه روابط
ارتباط مؤثر، یکی از مهم‌ترین مهارت‌های زندگی است که در تمامی جنبه‌های زندگی، از روابط شخصی گرفته تا روابط حرفهای، نقش کلیدی ایفا می‌کند. اما ارتباط مؤثر، فقط به صحبت کردن نیست، بلکه به همان اندازه به گوش دادن نیز بستگی دارد. در واقع، گوش دادن فعال، هنری است که می‌تواند به بهبود روابط بین فردی، افزایش صمیمیت و کاهش تعارضات کمک کند.
گوش دادن فعال چیست؟
گوش دادن فعال به معنای تمرکز کامل بر صحبت‌های فرد مقابل، درک دیدگاه او و پاسخ مناسب به گفته‌های اوست. گوش دادن فعال، فراتر از شنیدن صرف کلمات است. در گوش دادن فعال، شما نه تنها به کلمات گوینده توجه می‌کنید، بلکه به زبان بدن، لحن صدا و احساسات او نیز دقت می‌کنید.
گوش دادن فعال، فواید بسیاری برای روابط بین فردی دارد، از جمله:
-
افزایش صمیمیت: وقتی به فرد مقابل خود با دقت گوش می‌دهید، به او نشان می‌دهید که برایش ارزش قائل هستید و به او اهمیت می‌دهید. این کار باعث افزایش صمیمیت و اعتماد در رابطه می‌شود.
-
کاهش تعارض: گوش دادن فعال، به شما کمک می‌کند تا دیدگاه فرد مقابل را بهتر درک کنید و از سوءتفاهم‌ها جلوگیری کنید. این امر می‌تواند منجر به کاهش تعارضات و حل مشکلات به صورت مؤثرتر شود.
-
بهبود درک متقابل: گوش دادن فعال، به شما کمک می‌کند تا نه تنها حرفهای فرد مقابل را بشنوید، بلکه احساسات و نیازهای او را نیز درک کنید. این امر باعث بهبود درک متقابل و افزایش همدلی در رابطه می‌شود.
-
افزایش اعتماد به نفس: وقتی فرد مقابل احساس می‌کند که به او با دقت گوش می‌دهید، احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس بیشتری می‌کند.
تکنیک‌های عملی برای گوش دادن فعال:
-
تمرکز کامل: هنگام صحبت کردن با فرد مقابل، تمام توجه خود را به او بدهید و از هرگونه عامل حواس‌پرتی، مانند تلفن همراه یا تلویزیون، دوری کنید.
-
ارتباط چشمی: به چشمان فرد مقابل نگاه کنید و حالت بدن خود را به گونه‌ای قرار دهید که نشان دهد به صحبت‌های او علاقه دارید.
-
همدلی: سعی کنید خود را جای فرد مقابل بگذارید و احساسات او را درک کنید. به حرفهای او با دقت گوش دهید و سعی کنید منظور او را بفهمید.
-
پرسش‌های باز: از فرد مقابل خود سؤالات باز بپرسید تا او را تشویق کنید که بیشتر صحبت کند. سؤالاتی مانند "چه احساسی داشتی؟" یا "چه کار کردی؟" می‌توانند مفید باشند.
-
تأیید: در طول صحبت‌های فرد مقابل، از کلمات و عباراتی مانند "بله"، "درست است" یا "من هم همینطور فکر می‌کنم" استفاده کنید. این کار نشان می‌دهد که شما به صحبت‌های او گوش می‌دهید و آنها را تأیید می‌کنید.
-
خلاصه کردن: در پایان صحبت‌های فرد مقابل، گفته‌های او را به طور خلاصه بیان کنید. این کار نشان می‌دهد که شما به صحبت‌های او گوش داده‌اید و آنها را به درستی فهمیده‌اید.
اشتباهات رایج در گوش دادن و نحوه پرهیز از آنها:
-
قطع کردن صحبت: از قطع کردن صحبت فرد مقابل خودداری کنید و اجازه دهید تا حرف‌هایش را به طور کامل بیان کند.
-
قضاوت کردن: از قضاوت کردن صحبت‌های فرد مقابل خودداری کنید و سعی کنید دیدگاه او را بدون پیش‌داوری درک کنید.
-
فکر کردن به پاسخ خود: هنگام صحبت کردن فرد مقابل، به جای فکر کردن به پاسخ خود، تمام توجه خود را به صحبت‌های او معطوف کنید.
-
حواس‌پرتی: از هرگونه عامل حواس‌پرتی، مانند تلفن همراه یا تلویزیون، دوری کنید و تمام توجه خود را به فرد مقابل بدهید.
گوش دادن فعال، مهارتی است که نیاز به تمرین و تکرار دارد. با تمرین و تکرار، می‌توانید این مهارت را در خود تقویت کنید و از مزایای آن در روابط خود بهره‌مند شوید. به یاد داشته باشید که گوش دادن فعال، نه تنها به بهبود روابط شما کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش صمیمیت، کاهش تعارض و بهبود درک متقابل نیز می‌شود.
